W skład mieszkaniowej części Polskiego Ładu wchodzą trzy projekty ustaw:
• ustawa dotycząca budowy domów do 70 mkw.
• ustawa o bonie mieszkaniowym
• ustawa o gwarancjach spłaty kredytów hipotecznych przeznaczonych na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych
Budowa domu do 70 m2
Projekt ustawy zakłada umożliwienie budowy domu do 70 m2 z poddaszem (maksymalna powierzchna użytkowa poniżej 90 m2) bez decyzji o pozwoleniu na budowę, kierownika budowy ani dziennika budowy. Do 70 m2 a również wzrosnąć dopuszczalna powierzchnia wolno stojących parterowych domów rekreacyjnych – teraz to 35 m2.
Rząd zapowiedział przygotowanie katalogu gotowych projektów domów. Będzie z nich można skorzystać za darmo.Projekt zakłada ponadto, iż w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, wydanie decyzji o warunkach zabudowy dla takich domów ma wynosić maksymalnie 30 dni.
Pojawiają się jednak głosy ekspertów, którzy uważają, iż ułatwienia są jedynie pozorne oraz obawiają się negatywnych skutków zmian np. w zakresie względów bezpieczeństwa takich obiektów.
Bony mieszkaniowe
W ramach bonu mieszkaniowego przewidywane są trzy warianty: społeczny, rodzinny i tzw. plus.
Społeczny bon mieszkaniowy może być przyznany na pokrycie m.in. wkładu mieszkaniowego w spółdzielni mieszkaniowej lub partycypację lokatora w TBS/SIM (Społeczna Inicjatywa Mieszkaniowa SIM, ma zastąpić obecnie istniejącą TBS - Towarzystwo Budownictwa Społecznego). Skorzystać z bonu będą mogły osoby prowadzące gospodarstwo domowe, w którego skład wchodzą wyłącznie osoby bez mieszkania lub domu jednorodzinnego oraz te, które w okresie trzech lat wstecz nie zbyły prawa do takiego lokalu w drodze darowizny. Osobie takiej nie może też przysługiwać spółdzielcze prawo do lokalu, nie może być stroną umowy deweloperskiej ani o wkład budowlany.
Rodzinny bon mieszkaniowy ma służyć sfinansowaniu wkładu mieszkaniowego lub wkładu budowlanego, partycypacji w SIM/TBS; budowy domu jednorodzinnego lub nabycia mieszkania czy domu. Ubiegać się o bon będą mogły osoby prowadzące gospodarstwo domowe, w którego skład wchodzi co najmniej troje dzieci lub osoba z niepełnosprawnością. Można jednak mieć już wcześniej lokal i wykorzystać bon, aby zamienić go na większe mieszkanie.
Łącznie na obydwa bony przewidziano kwotę 1,2 mld zł rocznie. Po jej przekroczeniu złożone i nierozpatrzone wnioski mogą zostać nieuwzględnione.
Warunkiem ubiegania się o bon jest nieposiadanie na własność lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego innego niż nabyty lub wybudowany z wykorzystaniem pieniędzy ze spłacanego kredytu hipotecznego.
Gwarancje spłaty kredytów
Kredyty objęte gwarancjami będą mogły służyć sfinansowaniu budowy domów jednorodzinnych, nabycia działki na cele budowlane, mieszkania albo domu lub na wkład budowlany. Okres udzielenia takiej gwarancji wynosić ma 15 lat.
Łączna wysokość gwarantowanej kwoty nie będzie mogła przekroczyć 20 proc. ceny nabycia prawa własności lokalu, kosztów budowy albo wkładu budowlanego.
Osoba, która skorzysta z gwarancji nie będzie mogła posiadać mieszkania, domu lub spółdzielczego prawa do mieszkania lub domu.
Rozpoczęcie obowiązywania programu bonów mieszkaniowych jest zaplanowane na 1 stycznia 2023 r. Program ma potrwać do 31 grudnia 2030 r. Ustawa dotycząca gwarancji kredytowych wejdzie w życie już 1 stycznia 2022 r., program potrwa również do końca 2030 r.